[Leader As Coach 85] Làm thế nào để coach nhân viên quá tự tin?
Trong bản tin tuần này, hãy cùng Coach For Life tìm hiểu cách coach hiệu quả cho một nhân viên quá tự tin.
Một nhân viên tự tin có thể coi là “viên ngọc quý” mà mọi doanh nghiệp muốn sở hữu. Họ là những người đáng tin cậy, có tố chất lãnh đạo và không ngại mạo hiểm khi đứng trước vấn đề. Tuy nhiên, trên thực tế, sự tự tin này hoàn toàn có thể trở thành “ngạo mạn” và mang về rắc rối cho tập thể.
Khi trong đội nhóm có thành viên quá tự tin, việc của người lãnh đạo là hướng nhân viên ấy đến việc tự kiểm soát mức độ tự tin trước khi hành vi và thái độ của họ gây ảnh hưởng lên năng suất đội nhóm. Đây là điều cần làm càng sớm càng tốt, vì lợi ích của chính bạn, của các thành viên trong đội nhóm và của tổ chức về lâu dài. Trong bản tin tuần này, hãy cùng Coach For Life tìm hiểu cách coach hiệu quả cho một nhân viên quá tự tin.
Thế nào là một nhân viên quá tự tin?
Một nhân viên quá tự tin là người có niềm tin quá mức vào bản thân, tự đánh giá rất cao về con người và khả năng của chính mình. Điều này thường được thể hiện qua một số biểu hiện:
Tin rằng ý tưởng/ giải pháp của bản thân là điều duy nhất đáng thực hiện: Khi người khác đóng góp thêm đề xuất, nhân viên quá tự tin có xu hướng gạt đi bởi niềm tin: chỉ họ mới đủ hiểu và có khả năng đưa ra phương án tốt nhất.
Thích bày tỏ quan điểm về mọi thứ - Bao gồm cả lĩnh vực nằm ngoài chuyên môn: Việc quá tự tin vào bản thân thường khiến một cá nhân muốn bày tỏ quan điểm của mình nhiều hơn, kể cả đó không phải chuyên môn của họ. Những nhân viên này thường cho rằng bản thân “biết tuốt”, đặc biệt khi đội nhóm gặp thử thách trong công việc.
Hay bào chữa cho sai lầm của mình: Nhân viên quá tự tin thường không nhận ra thiếu sót của mình. Với tư duy giới hạn (fix-mindset), họ từ chối tiếp nhận phản hồi và sự giúp đỡ của người khác để cải thiện bản thân.
Có xu hướng đổ lỗi: Xuất phát từ tâm lý quá tự tin, những nhân viên này không hay nhận trách nhiệm về mình. Họ thường cho rằng mình là nạn nhân của hoàn cảnh hoặc đang chịu thiệt hại vì sai lầm của người khác.
Nhân viên quá tự tin có thể gây ảnh hưởng gì đến công việc?
Khi có một nhân viên quá tự tin, tinh thần đội nhóm và môi trường làm việc sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn bạn nghĩ. Cụ thể, dưới đây là một vài tác động tiêu cực phổ biến:
Thể hiện kém trong công việc
Một nhân viên quá tự tin có thể cho rằng họ luôn thể hiện mặt tốt nhất trong công việc, nhưng trên thực tế, năng lượng và sự tập trung cho công việc của họ không cao như họ nghĩ. Họ dành phần lớn thời gian để thể hiện rằng họ là người làm tốt và hiệu quả. Với khả năng giao tiếp và sự tự tin sẵn có, họ hoàn toàn có thể “đánh lừa” người khác bằng hiệu suất “ảo” của mình.
Khi người lãnh đạo né tránh việc giải quyết tình trạng này, nhân viên quá tự tin có thể liên tục mắc cùng một lỗi sai. Điều này không những khiến nhân viên đó không thể cải thiện bản thân, mà còn ảnh hưởng đến kết quả công việc chung của cả đội nhóm.
Làm suy giảm văn hóa phản hồi
Sự tự tin thái quá của nhân viên có thể gây ra khó khăn cho người lãnh đạo khi xây dựng văn hóa phản hồi trong đội nhóm và tổ chức. Những nhân viên quá tự tin có xu hướng không tiếp nhận lời góp ý của người khác, hoặc tiếp nhận ngoài mặt nhưng không có hành động cải thiện sau đó. Họ dễ cảm thấy mọi lời góp ý là công kích cá nhân, kể cả phản hồi từ sếp hay đồng nghiệp.
Thái độ này về lâu dài sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tinh thần tập thể, khi đồng nghiệp của những nhân viên này nhận ra ý kiến của họ không hề được tôn trọng và lắng nghe, và cảm thấy văn hóa phản hồi không có hiệu quả như những gì lãnh đạo truyền đạt.
Giảm năng suất đội nhóm
Một nhân viên quá tự tin có thể làm giảm năng suất làm việc của đội nhóm theo nhiều cách: Họ “nói nhiều hơn làm”, thái độ ngạo mạn gây xích mích nội bộ, không thể hợp tác và thỏa hiệp với đồng nghiệp, coi trọng việc chiến thắng trong một cuộc tranh luận hơn là tìm ra giải pháp cho cả đội nhóm,...
Điều nguy hiểm là, chúng ta thường chỉ nhìn thấy hậu quả sau khi tình trạng đã diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định. Do đó, việc phát hiện và điều chỉnh nhân viên quá tự tin là một nhiệm vụ quan trọng của mọi nhà lãnh đạo.
Làm thế nào để coach nhân viên quá tự tin?
Trong khi hầu hết các coachee đều có thái độ tiếp thu hướng dẫn hay lời khuyên của coach, thì nhân viên quá tự tin lại cho rằng họ hiểu rõ vấn đề hơn bất cứ ai, từ đó có xu hướng nghi vấn ngược lại những hướng dẫn mà lãnh đạo - người coach đưa ra cho họ.
Đây là tình huống khó dành cho mọi nhà lãnh đạo, nhưng hãy nhớ rằng, khi đã lựa chọn trở thành một Lãnh đạo khai vấn, một phần nhiệm vụ của bạn là giúp nhân viên của mình khắc phục thái độ này trước khi “từ bỏ” họ. Để coach hiệu quả cho một nhân viên quá tự tin, dưới đây là một số lưu ý người lãnh đạo cần ghi nhớ:
Lắng nghe sâu
Quá tự tin hay kiêu ngạo thường là sự bù đắp cho nỗi bất an. Vì vậy, trong quá trình coach, người lãnh đạo cần thực hành lắng nghe sâu để nắm bắt được những thông điệp ẩn đằng sau sự hoạt ngôn, tốc độ nói hoặc ngôn ngữ hình thể của nhân viên. Sau khi họ dừng trình bày, hãy tóm tắt và nhắc lại những thông tin quan trọng này để tạo cảm giác tin tưởng và thể hiện thiện chí: “Tôi đã lắng nghe, thấu hiểu và trân trọng ý kiến của bạn”.
Tham khảo ngay bí kíp lắng nghe từ coach Quách Hiền - CEO Coach For Life tại: Podcast #5. Kỹ năng lắng nghe sâu: Cách để nghe những điều nhân viên không nói!
Để nhân viên tự xác định vấn đề
Khi coach một nhân viên quá tự tin, người lãnh đạo không nên nóng vội trong việc chỉ ra điểm yếu của họ. Với tâm lý không dễ tiếp nhận ý kiến người khác, nhân viên quá tự tin có thể bước vào tâm thế “kháng cự”, từ chối hợp tác tiếp ngay khi thấy lãnh đạo chỉ ra họ có vấn đề.
Hãy để nhân viên tự nhận ra vấn đề của họ, và chấp nhận rằng điều này có thể mất thời gian nhiều hơn một (vài) buổi coach. Hãy nhớ rằng vai trò của lãnh đạo khai vấn là dẫn dắt nhân viên tự tìm ra câu trả lời, và tin tưởng tuyệt đối rằng nhân viên có khả năng làm điều đó.
Đưa ra quan sát dựa trên thực tế
Nhân viên quá tự tin có thể không nhận thức được khả năng thực tế của bản thân. Thay vì đưa ra những nhận xét chung chung, dễ khiến đối phương cảm thấy bị công kích như: “Anh thấy em đang quá tự tin!”, hãy sử dụng những dữ kiện thực tế mà bạn quan sát được từ họ.
Là người lãnh đạo, bạn có thể chia sẻ những quan sát thực tế của bạn về nhân viên này, ví dụ như: “Anh thấy em tin tưởng mình có thể hoàn thành công việc này trong 2 ngày, nhưng thực tế là em hoàn thành trong 5 ngày. Lý do bên ngoài/bên trong cho điều này là gì?” Điều này sẽ kéo nhân viên về kết quả thực của họ, giúp họ nhận ra vấn đề nhanh hơn.
Sử dụng mô hình phản hồi 360
Nhân viên quá tự tin thường không nhận ra ảnh hưởng của họ lên người khác và đội nhóm. Do đó, người lãnh đạo có thể sử dụng mô hình phản hồi 360, giúp nhân viên quá tự tin hiểu rõ tình hình thực tế, rằng thái độ và hành vi của họ đang tác động tiêu cực thế nào đến đội nhóm và tổ chức.
Để không gây ra “phản ứng ngược” khi nhân viên cảm thấy bị công kích tập thể, hãy chắc chắn rằng bài tập phản hồi này bao gồm cả ưu điểm và khuyết điểm, với tỉ lệ gợi ý là “2 ưu điểm, 1 khuyết điểm”.
Đặt câu hỏi “đúng”
Để giúp nhân viên tự soi chiếu và nhận ra vấn đề của mình, người lãnh đạo cần thành thục kỹ năng đặt câu hỏi. Hãy xuất phát từ sự quan tâm chân thành đến sự phát triển của nhân viên và đội nhóm, tránh đặt câu hỏi định hướng hay hỏi quá dồn dập khiến nhân viên cảm thấy “ngộp”,... Cần nhớ rằng bạn đang hỏi để cùng nhân viên tìm ra giải pháp cho vấn đề của họ, thay vì hỏi để “bắt” họ nhận ra họ là người sai.
Đặt câu hỏi là một kỹ năng cốt lõi của coaching, tuy nhiên để hỏi “đúng” trong trường hợp khó như với nhân viên quá tự tin là điều không hề đơn giản. Mời bạn tham khảo ngay những chia sẻ của coach Quách Hiền - CEO Coach For Life về cách hỏi “đúng” tại: Podcast #6. Kỹ năng đặt câu hỏi.
Làm việc với nhân viên quá tự tin chỉ là một trong muôn vàn “bài toán khó” mà các lãnh đạo gặp phải trong quá trình ứng dụng coaching vào công việc. Coach For Life mời bạn tham khảo ebook miễn phí “12 Tình huống ứng dụng coaching trong thực tế doanh nghiệp và hướng dẫn cụ thể cho quản lý lãnh đạo” của chúng tôi.
Ngoài ra, Coach For Life rất sẵn lòng đồng hành cùng bạn trên hành trình trở thành một Lãnh đạo khai vấn, thông qua khóa học Leader As Coach sẽ khai giảng vào tháng 10 tới. Mọi thông tin chi tiết về khóa học, bạn có thể tham khảo tại ĐÂY.
Tuần này, mời bạn thực hành bài tỉnh thức “Tâm hồn không tuổi".
Bạn không níu kéo được tuổi xuân. Bạn không thể dừng thời gian lại. Bạn cũng không thể quay trở về quá khứ. Nhưng tuổi sinh học không quyết định trạng thái cảm xúc và tâm trạng của bạn. Bạn có thể làm cho tâm hồn mình luôn trẻ trung, thậm chí quay trở về như một đứa trẻ bằng cách nuôi dưỡng tâm hồn với vô vàn nguyên liệu trong cuộc sống hàng ngày. Ví dụ như sự nghỉ ngơi thư giãn, suy nghĩ tích cực, tình yêu thương, sự tĩnh lặng để chiêm nghiệm…
Trong tuần này, hãy thử làm mới tâm hồn mình bằng cách mở rộng tầm nhìn, quan sát mọi thứ qua lăng kính của đứa trẻ, tìm kiếm niềm vui và sự mới mẻ trong mỗi việc bạn làm, mỗi bước chân bạn đi và mỗi con người bạn sẽ tương tác nhé.
Leader As Coach là bản tin hàng tuần dành cho tất cả những ai muốn ứng dụng coaching và mindfulness vào công việc và cuộc sống của mình. Tại bản tin này, chúng tôi sẽ gợi ý một bài học lãnh đạo bằng kỹ năng coaching đơn giản, dễ áp dụng. Đồng thời, chúng tôi cũng chia sẻ với bạn một bài thực hành tỉnh thức nho nhỏ để giúp bạn luôn hiện diện trong hiện tại, thấu hiểu bản thân, cân bằng cảm xúc, từ đó làm thật tốt công việc lãnh đạo của mình. Bản tin sẽ được gửi vào 10h sáng thứ 5 hàng tuần.
Nếu bạn cảm thấy bản tin này là hữu ích, hãy chia sẻ nó với những người xung quanh nhé!
Nội dung bản tin rất hay và hữu ích.