[Leader As Coach 55] Phong cách “lãnh đạo đầy tớ” - Là gì và tại sao?
Phong cách "lãnh đạo đầy tớ" là gì và sẽ biểu hiện ra thực tế như thế nào? Mời bạn tìm hiểu trong bản tin tuần này.
Triết lý "nhà lãnh đạo đầy tớ" (servant leadership) xuất hiện từ năm 1970 do Robert Greenleaf - cựu Giám đốc phụ trách nghiên cứu quản lý tại AT&T đưa ra. Trong cuốn The Servant as Leader, ông viết: "Phong cách lãnh đạo này xuất phát từ cảm xúc tự nhiên, mong muốn ưu tiên hàng đầu là được phục vụ mọi người”.
Với phong cách “lãnh đạo đầy tớ", nhân viên thường cảm thấy tiếng nói của họ được lắng nghe và tôn trọng. Điều này khiến họ có khả năng làm việc hết khả năng của mình cao gấp 4,6 lần. (Theo tạp chí Forbes).
Trong bản tin Leader As Coach tuần này, chúng ta cùng tìm hiểu cụ thể về phong cách lãnh đạo này.
Phong cách “lãnh đạo đầy tớ" là gì?
Lãnh đạo đầy tớ là người lãnh đạo mà vai trò đầu tiên là phục vụ những người xung quanh. Lãnh đạo đầy tớ không chỉ tiếp cận toàn diện với công việc, thúc đẩy nhận thức của nhân viên, chia sẻ quyền lực mà còn đặt nhu cầu và quyền lợi của nhân viên lên hàng đầu, đồng thời giúp mọi người phát triển tốt nhất có thể trong điều kiện cho phép.
Phong cách lãnh đạo đầy tớ giúp người lãnh đạo tập trung chính vào việc cung cấp những gì mà thành viên cần, loại bỏ trở ngại, và đặc biệt là hỗ trợ các thành viên để họ có thể phát huy hết hiệu suất công việc.
Một người lãnh đạo đầy tớ sẽ tập trung vào những khía cạnh sau:
Đặt ra tầm nhìn chiến lược cho công ty và giúp các thành viên nhìn rõ tầm nhìn đó;
Khuyến khích tinh thần làm chủ (ownership) và mở rộng sự tin tưởng cho đội nhóm;
Đảm bảo rằng nhân viên của mình có đủ nguồn lực: ngân sách, kỹ năng và sự tập trung cần thiết để tạo ra kết quả họ mong muốn. Nếu chưa đủ nguồn lực, người lãnh đạo sẽ làm hết sức để cung cấp những nguồn lực cần thiết đó;
Cung cấp môi trường mà mỗi thành viên đều có thể phát triển mạnh mẽ (thay vì chỉ định các cách làm cụ thể cho từng nhiệm vụ);
Trao quyền từ dưới lên, giúp nhân viên xây dựng sự tự tin, khả năng ra quyết định và nâng cao sự cộng tác của các thành viên trong đội nhóm.
Một người lãnh đạo đầy tớ sẽ khác biệt như thế nào?
Một người lãnh đạo đầy tớ thực sự sẽ có mong muốn phục vụ nhân viên. Cùng lúc, họ cũng là người ra quyết định hiệu quả, rõ ràng khi đặt ra các kỳ vọng và luôn có thiện chí hỗ trợ nhân viên trong khả năng của mình. Dưới đây là một số biểu hiện cụ thể của một người lãnh đạo đầy tớ:
1. Là một ví dụ, một tấm gương về sự khiêm tốn, trung thực, tin cậy
Sự khiêm tốn là nền tảng cho phong cách lãnh đạo đầy tớ. Nếu như bạn giao tiếp dựa trên quyền lực, dựa trên tâm lý rằng bạn biết nhiều hơn nhân viên của mình, nhân viên sẽ làm theo những vì bạn nói vì nỗi sợ, vì sự thiếu tự tin. Thay vào đó, hãy hành động dựa trên sự thành thực với chính mình, và đặt niềm tin vào đội ngũ nhân sự.
2. Chỉ ra lý do tại sao công việc đó là cần thiết, thay vì hướng dẫn cách làm
Người lãnh đạo đầy tớ sẽ giúp cho từng thành viên trong đội nhóm hiểu được vai trò của họ trong bộ máy chung. Người lãnh đạo sẽ có cách giao tiếp, coaching, đặt câu hỏi để nhân viên cảm nhận được ý nghĩa, mục tiêu và giá trị công việc họ làm. Khi hiểu rõ điều này, họ sẽ có khả năng gắn kết cao với công việc và tổ chức.
Nói ít hơn về những con số, và nói nhiều hơn về những con người đang từng bước tiến đến mục tiêu của tổ chức. Luôn liên kết những thành tựu cụ thể nhân viên đạt được với bức tranh lớn mà tổ chức đang hướng tới. Điều này thúc đẩy một kết nối sâu sắc với sứ mệnh của công ty.
3, Khuyến khích sự hợp tác trong tổ chức
Là một lãnh đạo đầy tớ, bạn sẽ là người tạo ra ý thức về cộng đồng và tinh thần đồng đội trong tổ chức.
Phong cách lãnh đạo đầy tớ nhấn mạnh vào tính kết nối và sự cộng tác cân bằng của tất cả các thành viên. Người lãnh đạo đầy tớ sẽ khuyến khích đội nhóm phối hợp linh hoạt với nhau, và thường “lôi kéo” các thành viên vào quá trình ra quyết định.
4, Hỗ trợ sự phát triển của từng thành viên và từng đội nhóm.
Xác định và dự đoán nhu cầu của nhân viên là một khía cạnh chính trong vai trò của một lãnh đạo phục vụ.
Ví dụ, khi giao một dự án cho từng thành viên trong nhóm, hãy đảm bảo rằng bạn cung cấp các nguồn lực cần có để nhân viên của bạn thực hiện được công việc. Với tư duy phục vụ, hỗ trợ người khác, người lãnh đạo đầy tớ sẽ thực sự trao quyền để giúp nhân viên hoàn thành nhiệm vụ của mình.
5, Quan tâm, đồng cảm, trắc ẩn
Người lãnh đạo đầy tớ sẽ xây dựng một môi trường làm việc tin cậy và thân thiện. Trong môi trường này, nhân viên cảm thấy thoải mái, không bị đe doạ, họ thoải mái chia sẻ quan điểm và đặt câu hỏi.
Để làm được điều này, người lãnh đạo cần phát triển khả năng đồng cảm và trắc ẩn. Ví dụ, khi nhân viên của bạn đến gặp bạn để phàn nàn về một đồng nghiệp, bạn sẽ không gạt bỏ điều đó vì bạn đang bận. Bạn dành thời gian để giúp họ giải quyết những khúc mắc trong lòng.
6, Văn hoá phản hồi - phát triển kỹ năng lắng nghe
Người lãnh đạo đầy tớ sẽ tiếp tục phản hồi, chứ không chỉ đưa ra phản hồi. Họ xây dựng một văn hoá phản hồi hai chiều trong tổ chức để tất cả có thể cởi mở và cùng nhau phát triển.
Dù được đề cập nhiều hơn trong thời gian gần đây, phong cách lãnh đạo này cũng có nhiều tranh luận về ưu và nhược điểm của nó. Về mặt tích cực, phong cách lãnh đạo đầy tớ khuyến khích tinh thần làm chủ và nâng cao trách nhiệm của từng thành viên, xây dựng văn hoá tập trung vào con người, có thể tạo nên những tác động tích cực đến hiệu suất công việc,… Tuy nhiên, nhiều người cũng tranh luận rằng, phong cách lãnh đạo này tốn nhiều thời gian để thấy được kết quả, quá trình đưa ra quyết định thường lâu hơn, có thể không phù hợp với tất cả tổ chức…
Không có điều gì là hoàn hảo. Bạn cũng không nhất thiết phải trở thành một nhà lãnh đạo đầy tớ ngay ngày mai. Hãy bắt đầu bằng việc chọn lọc những điều thú vị ở phong cách này và đưa vào trải nghiệm thực tế. Từ đó, bạn có thể quan sát những hiệu quả thực tế và có sự điều chỉnh linh hoạt.
Tuần này, chúng tôi gợi ý bạn bài thực hành tỉnh thức ‘Đôi mắt trẻ thơ’. Một đứa trẻ sẽ có sự tò mò, háo hức, hiếu kỳ để khám phá mọi sự vật, hiện tượng xung quanh, và điều đó đem lại cho chúng thật nhiều năng lượng và góc nhìn mới mẻ.
Chúng thậm chí không hề biết mình đang mệt, chúng say mê, chơi hết mình. Chúng luôn vui vẻ, háo hức, tìm kiếm mọi cách để trải nghiệm, để thử tất cả mọi thứ. Chúng không sợ thất bại, không sợ bị phán xét. Một đứa trẻ mới tập đi đâu có sợ người lớn đánh giá mình học nhanh hay chậm, chúng đơn giản là đứng dậy và đi tiếp mỗi khi vấp ngã.
Vậy điều quan trọng đem lại niềm vui và sự háo hức trong cuộc sống của chúng ta là gì? Đó chính là trải nghiệm, nhưng hãy nhớ lại xem, lần cuối cùng bạn chủ động đi tìm kiếm trải nghiệm là khi nào.
Tuần này, bạn hãy học cách đánh thức sự háo hức, nhiệt tình bên trong mình bằng cách dành ra vài phút để tập trung chú ý vào điều gì đó xung quanh bạn. Tưởng tượng bạn đang nhìn vào sự việc bằng đôi mắt của một đứa trẻ. Tự hỏi mình những câu thật đơn giản, như: “Đó là gì vậy?”, “Làm sao nó lại ở đây?”, “Cái này để làm gì?”,... Khi bạn có thể khơi dậy trở lại nét hồn nhiên thơ trẻ của mình, bạn nhận ra điều gì thật sự quan trọng trong cuộc sống của mình.
Chúc bạn một tuần mới đầy ắp niềm và những trải nghiệm mới mẻ.
Leader As Coach là bản tin hàng tuần dành cho tất cả những ai muốn ứng dụng coaching và mindfulness vào công việc và cuộc sống của mình. Tại bản tin này, chúng tôi sẽ gợi ý một bài học lãnh đạo bằng kỹ năng coaching đơn giản, dễ áp dụng. Đồng thời, chúng tôi cũng chia sẻ với bạn một bài thực hành tỉnh thức nho nhỏ để giúp bạn luôn hiện diện trong hiện tại, thấu hiểu bản thân, cân bằng cảm xúc, từ đó làm thật tốt công việc lãnh đạo của mình. Bản tin sẽ được gửi vào 10h sáng thứ 5 hàng tuần.
Nếu bạn cảm thấy bản tin này là hữu ích, hãy chia sẻ nó với những người xung quanh nhé!