[Leader As Coach 46] 06 hiểu lầm thường gặp khi ứng dụng coaching trong doanh nghiệp
Do còn là một lĩnh vực còn nhiều mới mẻ tại Việt Nam, vẫn còn nhiều hiểu lầm thường gặp khi quản lý/lãnh đạo ứng dụng coaching trong doanh nghiệp
Xu hướng quản lý/lãnh đạo học coaching, và ứng dụng coaching trong công việc quản lý của mình ngày càng phổ biến. Như đã phân tích trong whitepaper “Coaching Culture - Mô hình xây dựng cơ bản và những câu chuyện thực tế”, coaching đóng vai trò tích cực trong quản trị doanh nghiệp, với những lợi ích nổi trội như: khai phóng tiềm năng nhân viên, gia tăng hiệu suất, thay đổi thái độ nhân viên theo hướng sáng tạo chủ động, gia tăng sự gắn kết và mức độ hài lòng của nhân viên với tổ chức.
Thế nhưng, do còn là một lĩnh vực còn nhiều mới mẻ tại Việt Nam, vẫn còn nhiều hiểu lầm thường gặp khi quản lý/lãnh đạo ứng dụng coaching trong doanh nghiệp.
Hiểu lầm 1: Coaching đơn thuần là đặt câu hỏi
Quan điểm rằng coaching chỉ có đặt câu hỏi là một cách hiểu sai lầm, dẫn đến những ấn tượng và cách ứng dụng sai lệch. Nhiều nhân viên cảm thấy khó hiểu khi sếp tự nhiên gọi mình vào phòng họp rồi đặt một loạt câu hỏi. Họ có cảm giác bị “tra khảo”, bị thách thức và bị dồn vào thế bí. Bản chất của coaching không phải để đánh đố nhân viên, cũng không phải là liên tiếp đặt câu hỏi một cách máy móc. Coaching là một quá trình đồng sáng tạo, khơi gợi nhận thức mới, từ đó tìm ra những giải pháp tối ưu nhất.
Khi ứng dụng coaching, điều quan trọng trước nhất là người quản lý cần có niềm tin rằng nhân viên của họ có tiềm năng phát triển hơn nữa. Vai trò của họ là tạo ra một không gian an toàn cởi mở để nhân viên được chia sẻ, khơi gợi để khám phá các khía cạnh phát triển mới, tạo cơ hội để nhân viên mở rộng vùng an toàn của bản thân.
Để làm được điều này, quản lý cần có sự vững vàng và chân thật khi kết nối với nhân viên, cần có mong muốn thực tâm là giúp nhân viên phát triển, chứ không đơn thuần là đặt câu hỏi một cách máy móc. Tư duy này sẽ tạo nên sự kết nối mạnh mẽ, nơi nhân viên được tối đa tiềm năng, còn quản lý có thêm sự thấu hiểu sâu sắc về nhân viên của mình. Trong quá trình đó, họ cần kết hợp sử dụng nhiều kỹ năng như lắng nghe không phán xét, đặt câu hỏi mạnh mẽ, kỹ năng tạo thiện cảm,… để nhân viên thoải mái nói ra những điều họ đang nghĩ, khơi gợi những góc nhìn và giải pháp mới.
Đọc thêm bài phỏng vấn Coach Quách Hương - Founder Coach For Life: Quản trị bằng coaching để khai phá tiềm năng đội nhóm
Hiểu lầm 2: Chỉ những người có vấn đề mới cần coaching
Coaching không phải để “sửa chữa” một ai đó, coaching là công cụ để giúp một người tiến bước trên hành trình thay đổi của mình. Những lãnh đạo cao nhất của những công ty hàng đầu thế giới như Bill Gates, Eric Schmidt, Bill Clinton,…đều có người coach của riêng mình. Không hẳn vì họ là những người có vấn đề, mà đơn thuần họ mong muốn phát triển hơn nữa. Một người dù đang có hiệu quả công việc rất tốt, vẫn có thể được coach để đạt kết quả thậm chí còn tốt hơn nữa.
Hiểu lầm này cần phải được làm rõ với cả nhân viên khi được coach, và quản lý lãnh đạo khi ứng dụng coaching. Với quản lý, bạn không nên chờ nhân viên có vấn đề thì mới coach, mà hãy tập trung coach cả những nhân viên tiềm năng để họ phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Với nhân viên, việc quản lý coach bạn là vì mong muốn tốt đẹp là bạn sẽ phát triển hơn, chứ không phải vì bạn đang có vấn đề, hay đang có hiệu quả công việc thấp.
Hiểu lầm 3: Để thực hành coach, quản lý/lãnh đạo phải là coach chuyên nghiệp
Nhiều doanh nghiệp sau khi đầu tư cho quản lý lãnh đạo đi học coach, sẽ kỳ vọng họ trở thành những người coach chuyên nghiệp theo chuẩn quốc tế. Đây là một kỳ vọng không thực tế.
Nếu như bản thân người quản lý/lãnh đạo mong muốn phát triển sự nghiệp coaching một cách chuyên nghiệp, họ có thể theo học các khoá học theo chuẩn quốc tế và nhận chứng chỉ của các tổ chức coaching quốc tế như ICF, EMCC.
Tuy nhiên, nếu như mục tiêu của doanh nghiệp là quản lý/lãnh đạo biết cách sử dụng kỹ năng coaching trong công việc quản lý, họ không nhất thiết phải có chứng chỉ quốc tế. Điều họ cần là một chương trình đào tạo tập trung sâu vào cách thức ứng dụng coaching trong quản lý và phát triển đội nhóm. Trong khoá học đó, họ được tìm hiểu tư duy cốt lõi của coaching, các kỹ năng cần thiết khi ứng dụng coaching, sau đi trực tiếp đi vào cách thức ứng dụng coaching trong quản trị.
Hiểu lầm 4: Sau khi học coaching, quản lý/lãnh đạo không được đưa ra lời khuyên
Theo nguyên tắc của coaching, người làm coach cần hạn chế việc đưa lời khuyên. Coach đặt niềm tin rằng coachee sẽ là người hiểu rõ nhất điều gì là cần thiết cho mình tại thời điểm đó. Thế nhưng, trong bối cảnh doanh nghiệp, người lãnh đạo có thể đóng bốn vai trò khác nhau gồm: người thách thức, người khám phá, chuyên gia và người ủng hộ.
Một cách lý tưởng, người lãnh đạo cần linh hoạt trong bốn vai trò này vào thời điểm phù hợp. Khi nhân viên thiếu kinh nghiệm, thiếu kiến thức, lãnh đạo cần đóng vai chuyên gia để chia sẻ hiểu biết, kinh nghiệm. Đây là lúc lãnh đạo có thể đưa ra các lời khuyên cho nhân viên của mình.
Đối với coaching, người lãnh đạo sẽ thể hiện rất rõ vai trò của một người khám phá và người thách thức. Bằng các câu hỏi gợi mở, bằng việc giúp nhân viên đặt mục tiêu và theo đuổi mục tiêu, quản lý lãnh đạo đang giúp nhân viên bước ra khỏi vùng an toàn. Họ thử nghiệm những cách làm mới, những nhiệm vụ mới, tiềm năng của họ được mở rộng một cách tích cực. Ngay cả khi nhân viên đã tự đề xuất các giải pháp, lãnh đạo vẫn có thể chia sẻ thêm góc nhìn cá nhân - những điều mà với năng lực của nhân viên, họ chưa thể nhìn thấy rõ.
Tuy nhiên dù, trong trường hợp nào, lãnh đạo cũng nên khuyến khích nhân viên chủ động tích cực tìm giải pháp, trước khi tìm đến sự giúp đỡ của quản lý lãnh đạo.
Hiểu lầm 5: Coaching chỉ xảy ra trong những phiên coach riêng biệt và đúng tiêu chuẩn
Trong bối cảnh doanh nghiệp, coaching không nhất thiết chỉ là các phiên coach cá nhân theo đúng quy trình của một phiên coach tiêu chuẩn.
Cách ứng dụng phổ biến, thiết thực hơn là thực hiện các cuộc hội thoại mang tính coaching. Đó có thể chỉ là một cuộc trò chuyện nhanh 10 phút với nhân viên ở hành lang để giúp nhân viên xác định được ưu tiên trong ngày. Đó có thể là việc ứng dụng coaching trong các buổi họp nhóm để nâng cao chất lượng các cuộc họp. Do đó, coaching có thể ứng dụng linh hoạt, thường xuyên trong nhiều cuộc hội thoại trong đội nhóm.
Quản lý lãnh đạo ứng dụng kỹ năng coaching đang ngày càng trở nên phổ biến. Trên thế giới, các công ty hàng đầu như Google, Ikea,… đều đã có những chương trình đào tạo để trang bị kỹ năng coaching. Google — một trong những doanh nghiệp lớn nhất thế giới, đã coi coaching là kỹ năng quan trọng số một của một quản lý lãnh đạo. Đã đến lúc, coaching nên được nhìn nhận là một kỹ năng thiếu yếu của người lãnh đạo, và được khuyến khích thực hành một cách linh hoạt, bài bản trong tổ chức.
Bài thực hành tỉnh thức tuần này mà Leader As Coach muốn gợi ý bạn là “Hít thở thư giãn".
Để có được cảm giác bình an, bạn cần bao nhiêu thời gian? Bạn cần bao nhiêu tiền? Bạn cần đi đến đâu? Bạn cần có ai đi cùng? Và nếu có tất cả những thứ đó, liệu bạn có chắc chắn mình có được bình an không? Câu trả lời là không! Nếu ai đó nói với bạn, bạn không cần tiền, không mất thời gian, không cần đi bất cứ đâu và với bất kỳ ai hoặc cái gì mà vẫn có thể bình an thì bạn có tin không?
Bình an không phải là thứ đi tìm ở bên ngoài mà nó có sẵn ở bên trong bạn. Bạn có thể chạm đến nó, chỉ cần bạn tha thiết muốn có nó! Hít thở sâu, hoàn toàn chú tâm vào hơi thở đồng nghĩa với việc đặt một dấu chấm hết cho những suy nghĩ rối ren, lộn xộn, lo lắng hay những tính toán, lập kế hoạch không đúng thời điểm.
Hít thở sâu là cơ chế tập luyện ý chí, giúp thiết lập thói quen nghỉ ngơi, và làm chủ tâm trí. Nó chính là những khoảnh khắc chúng ta quay vào bên trong, kết nối với mình, hay nói cụ thể hơn là kết nối với cơ thể, tâm trí và cảm xúc của mình.
Ngay lúc này, chúng ta sẽ cùng nhau trải nghiệm 1 phút bình an. Hãy ngồi thoải mái, hít một hơi thở sâu và giữ lấy hơi thở trong một lúc. Khi hít vào, hãy đưa cảm nhận bình an vào bên trong. Khi thở ra, thổi bay những lo lắng ra ngoài theo hơi thở, buông bỏ mọi căng thẳng vẫn còn lưu lại trong cơ thể và tâm trí. Tiếp tục hít thở thật sâu và đều. Hít vào bình an, thở ra buông bỏ mọi lo lắng.
Tuần này, bạn hãy thử chủ động tạo ra những khoảng dừng tĩnh lặng, chất lượng để nghỉ ngơi thư giãn bất cứ ở đâu, bất cứ khi nào nhé!
Leader As Coach là bản tin hàng tuần dành cho tất cả những ai muốn ứng dụng coaching và mindfulness vào công việc và cuộc sống của mình. Tại bản tin này, chúng tôi sẽ gợi ý một bài học lãnh đạo bằng kỹ năng coaching đơn giản, dễ áp dụng. Đồng thời, chúng tôi cũng chia sẻ với bạn một bài thực hành tỉnh thức nho nhỏ để giúp bạn luôn hiện diện trong hiện tại, thấu hiểu bản thân, cân bằng cảm xúc, từ đó làm thật tốt công việc lãnh đạo của mình. Bản tin sẽ được gửi vào 10h sáng thứ 5 hàng tuần.
Nếu bạn cảm thấy bản tin này là hữu ích, hãy chia sẻ nó với những người xung quanh nhé!
Hiểu lầm số 1, 2, 4 là những hiểu lầm em đã mắc phải.